Δημοσιεύθηκε στον Ηπειρωτικό Αγώνα 17/03/2019
Με αφορμή το θεατρικό έργο «Οι Δούλες», που παίχτηκε στα Γιάννενα την Τρίτη 19 Μαρτίου, κουβεντιάσαμε με την κ. Κάτια Γέρου, μια από τις τρεις πρωταγωνίστριές του. Είχαμε την τιμή να τη γνωρίσουμε από κοντά πριν ένα μήνα, όταν επισκέφτηκε την πόλη μας για την προβολή της ταινίας Ussak, όπου και πρωταγωνιστούσε.
Αεικίνητη, ασιγούρευτη, πολυτάλαντη, απλή, σεμνή και… δαιμόνια. Και ένας μύθος για μας, από το ξεκίνημά της, στο Θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κουν. Ποιος, στην ηλικία μας, δεν τη θυμάται στην Επίδαυρο, να ερμηνεύει την Κασσάνδρα πριν καλά καλά τελειώσει τη δραματική σχολή! Και όλη της η πορεία συνδεδεμένη και δεμένη με το σανίδι και τους ανθρώπους του Θεάτρου Τέχνης. Και να φανταστεί κανείς ότι, πριν φύγει από το Αγρίνιο, δεν ήξερε τίποτε για θέατρο. «Για να αποκτήσω μόρφωση, πήγα στη θεατρική ομάδα του πανεπιστημίου», είπε.
– Θα ήθελα μια κουβέντα μαζί σας, αν έχετε διάθεση και χρόνο.
– Διάθεση έχω και χρόνο θα βρούμε, κ. Σκοπούλη. Τι θα λέγατε αύριο δώδεκα με μία, γιατί μετά έχω μάθημα και το βράδυ παράσταση;
– Μόνο μια ώρα κ. Γέρου;
– Και τι θα πούμε χριστιανήμ; Βιβλίο θα γράψουμε; (Ποτέ δεν ξέχασε τη μητρική της γλώσσα, την αγρινιώτικη).
Και ήρθε η ώρα! Και από πού ν’ αρχίσουμε; Από το θέατρο; Από τον κινηματογράφο; Από τη σχολή; Από τους δασκάλους; Δεν χρειάστηκε και πολύ σκέψη. Ο χείμαρρος ξεχύθηκε… Λόγια μεστά και φιλοσοφημένα.
Για να αποκτήσω μόρφωση
Ηθοποιός το όνειρο;
Ωραία ερώτηση! Ποτέ μέχρι τα 16 μου δεν είχα δει παράσταση, παρά μόνο άκουγα στο ραδιόφωνο το θέατρο της Δευτέρας. Γεννήθηκα στο Αγρίνιο. Μετακομίσαμε στην Αθήνα όλη η οικογένεια για να σπουδάσουμε εγώ και η αδερφή μου. Ήθελα να γίνω πολιτική ανταποκρίτρια, όπως η Οριάνα Φαλάτσι, που ήταν το είδωλό μου. Μετά από παρότρυνση του πατέρα μου, που όταν το άκουσε τρόμαξε, έξυπνα σκεφτόμενος μου είπε: πήγαινε πρώτα στη Νομική για να έχεις περισσότερα εφόδια. Και πήγα. Στο πρώτο έτος της Νομικής πήγα στη θεατρική ομάδα του πανεπιστημίου της Αθήνας, όχι επειδή αγαπούσα το θέατρο -για το θέατρο δεν ήξερα τίποτε, όπως σας είπα- αλλά για να αποκτήσω μόρφωση.Και;
Πήρα μέρος στην παράσταση «Ο Κύκλος με την Κιμωλία» του Μπρεχτ. Κάναμε περιοδεία σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας. Πήραμε μέρος στο φεστιβάλ ερασιτεχνικού θεάτρου στην Ιθάκη, όπου πήρα και το βραβείο ερμηνείας. Εκεί άρχισα να σκέφτομαι την πιθανότητα να σπουδάσω θέατρο, γιατί με τη Νομική πραγματικά δεν ασχολιόμουν. Μιλάμε για τα χρόνια της μεταπολίτευσης. Κολλούσα αφίσες, τραγουδούσα αντάρτικα με ένα φοιτητικό συγκρότημα κ.λπ. Έτσι έγινε η αλλαγή πλεύσης μου. Από τη Νομική στο Θέατρο. Έδωσα εξετάσεις στη Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης κι έμεινα εκεί για πολλά πολλά χρόνια.Από πεποίθηση μείνατε εκεί; Παράλληλα δεν κάνατε και κάτι άλλο; Τηλεόραση, κινηματογράφο…
Συμμετείχα σε εκατοντάδες παραστάσεις στο Θέατρο Τέχνης, δίδαξα στη σχολή του Θεάτρου Τέχνης. Αυτά για μένα ήταν ευλογία, ήταν υπεραρκετά. Τηλεόραση και κινηματογράφος απαγορεύονταν εκείνα τα χρόνια. Ήταν ένας άγραφος νόμος του Θεάτρου Τέχνης. Για την τηλεόραση δεν με ένοιαζε, γιατί δεν με ενδιέφερε. Για το σινεμά πολύ στεναχωριόμουν, γιατί το λάτρευα. Σινεμά έκανα πολύ αργά, όταν αυτός ο άγραφος νόμος καταργήθηκε.Από πότε εργάζεστε στο Θέατρο Τέχνης;
Από το 1979. Τελείωσα το τρίτο έτος και έπαιξα το ίδιο καλοκαίρι την Κασσάνδρα στις Τρωαδίτισσες, σε σκηνοθεσία του Κάρολου Κουν. Ήταν μια βουτιά στα βαθιά νερά. Προσπάθησα να μην πνιγώ. Και έμαθα πράγματα από αυτή την εμπειρία που με συνοδεύουν μέχρι και σήμερα.Ήταν το ταλέντο που σας καθιέρωσε;
Ίσως είχα ταλέντο, φαντάζομαι πως είχα. Αυτό το μικρό, που μπορεί ένας άνθρωπος να έχει σαν κλίση, σαν κρυμμένη δυνατότητα, εάν δεν το καλλιεργήσει με μανία, είτε το’ χει είτε δεν το’ χει, δεν κάνει καμία διαφορά. Έχει να κάνει με εξοντωτική απίστευτη λεπτομερειακή δουλειά. Ας πούμε, στο τραγούδι, μπορεί ένας να έχει υπέροχη φωνή και να τραγουδάει στην παρέα του. Εν δυνάμει είναι ήδη τραγουδιστής, για να βγει όμως στη σκηνή και να κάνει αυτό το επάγγελμα είναι τελείως διαφορετικό πράγμα.
Χρειάζεται υπέρβαση
Είναι ένα σκληρό επάγγελμα αυτό του ηθοποιού; Διδάσκεται;
Ένα δύσκολο επάγγελμα. Γιατί στις εννιά το βράδυ, ό,τι και να έχει συμβεί στη διάρκεια της μέρας, οφείλεις να μπορείς να λες παν-δύσκολα, ποιητικά, μεταφορικά λόγια σαν να είναι τάχαμου δικά σου. Το να οικειοποιηθείς λόγια του Σαίξπηρ, του Αισχύλου, του Τσέχωφ χρειάζεται υπέρβαση. Δηλαδή να ταυτιστείς αισθητικά και ιδεολογικά με το πνεύμα και τη σκέψη των συγγραφέων, να βγεις από το περίβλημά σου και να αγκαλιάσεις πράγματα πολύ μεγαλύτερα από σένα. Να μπαινοβγαίνεις στους ρόλους. Μαθαίνονται στη σχολή μερικά πράγματα, μετά συνηθίζεις.Τους ρόλους τούς επιλέγετε; Είναι πάντα επιτυχημένοι;
Μας τους αναθέτουν. Μπορεί να τύχει ένας ρόλος και να τα κάνεις μούσκεμα. Αυτό συμβαίνει «και στις καλύτερες των οικογενειών».Πέφτω με τα μούτρα, με πολύ κέφι και όρεξη
Ποια παράσταση, σαράντα χρόνια στο θέατρο, ήταν για σας πιο συναρπαστική;
Όλες οι παραστάσεις ήταν συναρπαστικές. Γιατί πέφτω με τα μούτρα, με πολύ κέφι και όρεξη· και περιέργεια· και φόβο, ακόμη και τώρα, μετά τόσα χρόνια. Είναι το μόνο μου χαρακτηριστικό για το οποίο μπορώ να πω ότι υπερηφανεύομαι. Και πάντα, και από τις μέτριες παραστάσεις μου, μαθαίνω κάτι, ή από τους καλούς μου ή μέτριους ρόλους μαθαίνω κάτι. Πραγματικά δεν μπορώ να ξεχωρίσω.Είπατε και φόβο…
Φόβο, γιατί ποτέ δεν ξέρει ο καλλιτέχνης πότε μπορεί να σπάσει τα μούτρα του… μεγαλοπρεπώς. Όση γνώση και να’ χεις συσσωρεύσει, υπάρχει πάντα η ανασφάλεια, και το αποτέλεσμα δεν το’ χεις στο τσεπάκι.Σημαδεύτηκα ανεξίτηλα
Ποιος δάσκαλος σας επηρέασε στην τέχνη, στη ζωή;
Είχα την τύχη να συναντήσω τον Κάρολο Κούν και τον Γιώργο Λαζάνη. Ό,τι σήμερα ξέρω, σ’ αυτούς το οφείλω. Βεβαίως έψαξα και μόνη μου. Αλλά, βλέποντας αυτούς τους δυο υπέροχους καλλιτέχνες από κοντά να εργάζονται, σημαδεύτηκα ανεξίτηλα από τον τρόπο τους, το πάθος τους, την ιδεολογία τους και την αισθητική τους. Και ένας ακόμη μεγάλος δάσκαλος, που συνάντησα, είναι ο σύντροφός μου, ο Κυριάκος Κατζουράκης, ζωγράφος, σκηνογράφος, σκηνοθέτης και δάσκαλος.Και σεις πρέπει να είστε και μια πολύ καλή δασκάλα, γιατί «μ’ όποιον δάσκαλο καθίσεις…»
Α, ναι. Ίσως να’ μαι. Γιατί πιστεύω στις κρυμμένες δυνατότητες των ανθρώπων. Πιστεύω ότι το θέατρο και η τέχνη γενικότερα είναι αποστολή. Όπως αποστολή είναι να είσαι καλός δάσκαλος, καλός γιατρός, καλός πυροσβέστης και τα λοιπά.Ποιος είναι ο σκοπός μιας δραματικής σχολής;
Η δουλειά της είναι να βγάλει ηθοποιούς. Όμως από τα 20 με 25 άτομα, που αποφοιτούν σε κάθε τρίτο έτος, μόνο τρία με πέντε βρίσκουν δουλειά συνεχώς. Με τους υπόλοιπους τι γίνεται; Δώσανε τα λεφτά τους άδικα; Πιστεύω πως όχι. Αν εργαστούν σκληρά ,γίνονται άνθρωποι με μια τεράστια γνώση. Σαν να’ χουν τελειώσει πέντε πανεπιστήμια. Σερφάρουν στη γνώση και στην ομορφιά του πλανήτη μέσα από τους συγγραφείς και τους ποιητές που γνώρισαν στη διάρκεια των σπουδών τους, και ό,τι και να κάνουν στη ζωή τους αυτό θα είναι ένα μεγάλο εφόδιο!Πώς πρέπει να επιλέγεται ένα έργο;
Πιστεύω δεν αρκεί ένα έργο να σε ερεθίζει μόνο σαν φόρμα, σαν στυλ. Μόνο αν σε ερεθίζει σαν ανθρώπινη ύπαρξη, αν σε συγκινούν τα θέματά του, αν θεωρείς ότι τα θέματα αυτά αφορούν και σένα και παραμένουν άλυτα, μόνο τότε μπορείς να πέσεις με τα μούτρα και να παλέψεις. Ακόμη και τότε δεν είναι σίγουρο ότι θα τα καταφέρεις. Αλλά τουλάχιστον υπάρχει μια αφετηρία επείγουσα τού γιατί σε ενδιαφέρει το συγκεκριμένο έργο, και όχι μόνο η σκέψη ότι μπορεί να γίνει επιτυχία.Η Τέχνη είναι εργαλείο για να ζούμε καλύτερα
Γιατί έρχεται ο θεατής στο θέατρο;
Δεν ξέρω. Θα σας πω τι περιμένω εγώ σαν θεατής. Περιμένω το έργο τέχνης να με σηκώσει λίγο παραπάνω από την καθημερινότητά μου και για ένα δίωρο να μπορώ με ψυχραιμία να σκεφτώ και να νιώσω πράγματα γύρω από την περιπέτεια της ανθρώπινης ζωής, όποιο και να είναι το έργο, και να βγω έξω στον δρόμο και να νιώθω λίγο πιο έξυπνη, λίγο πιο ευαισθητοποιημένη, λίγο πιο δυνατή για να αντιμετωπίσω τη δική μου ζωή.Πώς αντιλαμβάνεστε την τέχνη; Είναι η τέχνη -και ειδικότερα το θέατρο- και πολιτική;
Η τέχνη για μένα είναι εργαλείο για να ζούμε καλύτερα στις λίγες δεκαετίες που έχουμε μπροστά μας για να ξοδέψουμε. Βεβαίως είναι και πολιτική. Όταν λέμε πολιτική, δεν εννοούμε την κομματική ένταξη. Εννοούμε τη ζωή μας ως άνθρωποι της πόλης. Πολλές φορές λέμε «δεν ασχολούμαι με την πολιτική» και καμαρώνουμε, μα η πολιτική ασχολείται με μας, αυτή καθορίζει τη ζωή μας. Ας πάρουμε το Ρωμαίο και την Ιουλιέτα του Σαίξπηρ. Είναι βαθιά πολιτικό έργο. Αν δεν υπήρχε στο φόντο ένας εμφύλιος σπαραγμός, ο Σαίξπηρ δεν θα το έγραφε. Ο Ρωμαίος και η Ιουλιέτα θα παντρεύονταν, θα έκαναν τα Ρωμαιιτάκια και τα Ιουλιετάκια και ούτε θα ενδιαφερόταν κανείς. Αλλά το πώς ο έρωτας τινάζει στον αέρα όλες τις συμβάσεις, το πώς ο έρωτας είναι μια διαρκής επανάσταση, αυτό μας ενδιαφέρει.Μπορεί, δηλαδή, η τέχνη να αλλάξει τον κόσμο;
Εν δυνάμει θα μπορούσε να τον αλλάξει. Γιατί η τέχνη αλλάζει συνειδήσεις, ψυχισμούς και τρόπους σκέψης. Αλλά για να συμβεί αυτό, στην τέχνη θα έπρεπε να’ χουν πρόσβαση όλα τα δισεκατομμύρια του πλανήτη. Και δεν την έχουν…H Άλλη Ελλάδα
Ελλάδα είναι μόνο η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη;
Ούτε κατά διάνοια! Το ξέρω ότι πολλοί το πιστεύουν αυτό, γι’ αυτό και το συζητάμε, αλλά δεν θα έπρεπε να’ ναι έτσι.Ταξιδεύοντας με την τελευταία ταινία του Κατζουράκη, Ussak, εδώ και ένα χρόνο στην Ελλάδα είχαμε την τύχη να συναντήσουμε θεατές, ομάδες, συλλογικότητες που αγνοούσαμε την ύπαρξή τους. Που μας έδωσαν μεγάλο κουράγιο, και που ο Κυριάκος κι εγώ, όταν μιλάμε μεταξύ μας, το ονομάζουμε Η Άλλη Ελλάδα, με την έννοια μιας Ελλάδας όπως θα θέλαμε να είναι: αγωνιστική, δυναμική, και απροσδόκητη.Θα μας πείτε δυο λόγια για την ταινία Ussak, που προβλήθηκε και στην πόλη μας, όπου πρωταγωνιστείτε κιόλας;
Με μεγάλη μου χαρά. Καταρχάς Ussak σημαίνει μουσικός ανατολίτικος δρόμος. Το σενάριο της ταινίας, το οποίο τοποθετείται κάποιες δεκαετίες μετά από σήμερα, το γράψαμε μαζί με τον Κυριάκο. Η ερώτηση που κάναμε στους εαυτούς μας ήταν η εξής: Αν τα πράγματα δυσκολέψουν και άλλο και στη χώρα μας και στη γειτονιά μας και παγκοσμίως, είμαστε καταδικασμένοι να δουλεύουμε μόνο για την επιβίωση; Να μην σηκώσουμε κεφάλι; Η απάντηση στην ταινία είναι πως «όχι». Και στις αντίξοες συνθήκες ο άνθρωπος μπορεί να ζήσει μια πλήρη, ποιητική, γενναιόδωρη, αλληλέγγυα ζωή. Αυτό πιστεύουμε…Τελευταία έχετε πάρει μέρος και σε κινηματογραφικές ταινίες
Πράγματι, συμμετείχα σε εφτά ταινίες, οι τέσσερις ήταν με τον Κυριάκο Κατζουράκη. Ήθελα, ακόμη, να σας πω ότι οι ταινίες μας είναι ελεύθερες στο διαδίκτυο.Γράψατε και ένα βιβλίο.
Ναί, το «Αλλάζοντας τους παλμούς της καρδιάς». Είναι ένα βιβλίο πάνω στην τέχνη του ηθοποιού και στο θέατρο. Συνοδεύεται από δυο dvd διάρκειας τεσσάρων ωρών από παραστάσεις και ταινίες.«Οι Δούλες» έργο βαθιά υπαρξιακό και βαθιά ποιητικό
«Οι Δούλες», του Ζενέ, είναι το έργο που θα μας παρουσιάσετε στις 19 του Μάρτη με το Θέατρο Τέχνης.
Είναι έργο της προηγούμενης χρονιάς και φέτος ξανά παίχτηκε για ορισμένο αριθμό παραστάσεων. Είναι ένα έργο με τρεις γυναικείους ρόλους υπέροχους, με τρεις γυναίκες πρωταγωνίστριες. Ένα έργο βαθιά υπαρξιακό και βαθιά ποιητικό. Παρακολουθούμε δυο αδελφές υπηρέτριες στο σπίτι μιας πλούσιας κυρίας. Τη μισούν και την αγαπούν ταυτόχρονα. Θέλουν να ζουν τη ζωή που ζει αυτή, θέλουν να έχουν τα πλούτη και την άνεσή της. Φαντάζονται τρόπους να την κάνουν να πονέσει, όπως πονούν αυτές, στερημένες από οποιαδήποτε ομορφιά και καλοσύνη. Γυναίκες που ζουν μόνο μέσα στη φαντασία τους και δεν είναι εξοπλισμένες να εκφράσουν ένα άλλο αίτημα ζωής…Οι συντελεστές του έργου;
Παίρνουν μέρος: Κωνσταντίνα Τσάκαλου, Μαριάννα Κάλμπαρη, Κάτια Γέρου. Την σκηνοθεσία υπογράφει η Μαριάννα Κάλμπαρη, η οποία είναι και η καλλιτεχνική διευθύντρια του Θεάτρου Τέχνης. Και δίνει έναν τιτάνιο αγώνα για την επιβίωση του ιστορικού αυτού θεάτρου, το οποίο επιβιώνει χωρίς καμία οικονομική υποστήριξη από πουθενά. |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου