Παρασκευή 18 Μαΐου 2018

Από το όνομά της πήρανε το όνομά τους τα Γιάννενα

Συζήτηση με τη Λίλη Σακκά για την παράσταση "Όπως μας έφεραν οι άνεμοι" και την ιστορία της νεράιδας Γιάννως


Δημοσιεύθηκε στον Ηπειρωτικό Αγώνα 18/05/2018

Ποιητικός ο τίτλος της παράστασης όπως και η ίδια η παράσταση ποίηση είναι.


Δεν περίμενα να δω και κάτι διαφορετικό να βγαίνει από το μυαλό και την ψυχή της Λίλης Σακκά, της σκηνοθέτριας της παράστασης "Όπως μας έφερναν οι ανέμοι".

Κάθε κείμενο στα χέρια της γίνεται ποίηση, βγάζει φτερά, και πετάει... σαν τον άνεμο! Με σεβασμό πάντα στο κείμενο που παίρνει στα χέρια της, ευρηματική σκηνοθεσία, και αλλαγή ρόλων μπροστά στο θεατή σαν αυτό να είναι μέρος της παράστασης. Τους απολαύσαμε στο όμορφο μικρό θεατράκι στο Κάστρο του Αγίου Αντρέα στην Πρέβεζα, την Τετάρτη στις εννιά του Μάη. Είναι μια παράσταση της οποίας το κείμενο έχει γράψει η Άννα Αφεντουλίδου στηριγμένο σε ηπειρώτικες παραδόσεις για Νεράιδες και στο διήγημα του Χρήστου Χρηστοβασίλη «Το κάστρο της Νεράιδας».

Χαμηλών τόνων η κυρία Σακκά. Kαι προτιμάει να μην την φωτογραφίσουμε, να μην μιλήσουμε για κείνη παρά μόνο για την παράσταση, για τα κορίτσια και όλους τους συντελεστές του έργου, και για το Θεατρικό Εργαστήρι Πρέβεζας.


Οι ξωτικές των λόγγων, οι νεράιδες των νερών... Γιατί αυτό το έργο σήμερα;
Αν το ψάξεις και κοιτάξεις λίγο πιο βαθιά, αναγνωρίζεις πράγματα του σήμερα. Ζούμε στην Ήπειρο, κι εγώ Ηπειρώτισα την καταγωγή, μεγαλωμένη στην Αθήνα, ζω πολλά χρόνια στην Πρέβεζα, με ενδιαφέρει ο τόπος μας. Μέσα από πολύ μελέτη και ψάξιμο μαθαίνω πολλά πράγματα.

Ήδη είχαμε ασχοληθεί και με το δικό σας βιβλίο "Αυτές που γίναν ένα με τη γή" που περιγράφει τη ζωή των γυναικών της Ηπείρου. Και το θεατρικό μας "Την αγαπήσαμαν και μεις" είχε μεγάλη απήχηση, παιζόταν τρία χρόνια με διακοπές, ακόμη υπάρχει ο απόηχος και μας το ξαναζητάνε...

Και ερχόμαστε στην παράστασή μας. Οι νεράιδες και τα ξωτικά δημιουργήθηκαν, και στον δικό μας τόπο, από το φόβο των ανθρώπων για συμπεριφορές που παρέκλιναν από τα καθιερωμένα, συμπεριφορές που δεν είχαν εξήγηση, ο φόβος του διαφορετικού. Ο φόβος του διαφορετικού που και σήμερα υπάρχει.

Τα φόρτωναν λοιπόν στις νεράιδες, οι οποίες είχαν διπλή υπόσταση: και ζούσαν στα όρια της φύσης και της ανθρώπινης κοινωνίας, και είχαν και ανθρώπινα χαρακτηριστικά. Λέγαν ότι ήταν πολύ όμορφες και ερωτικές, πράγμα που δικαιολογούσε την συμπεριφορά των ανθρώπων στο να παρασύρονται. Κάποιες φορές οι νεράιδες αναγκάζονται να υιοθετούν και το ρόλο της συζύγου και αυτόν της μητέρας. Πάντα όμως ήθελαν να γυρίσουν στον αρχικό τους χώρο, στη φύση που τους καλούσε και στην ελευθερία τους.

Από το όνομα της Νεράιδας Γιάννως το όνομα της πόλης των Γιαννίνων


Στην παράσταση αφηγείστε κάποια ιστορία;
Η ιστορία που αφηγούμαστε είναι πολύ απλή. Είναι η ιστορία μια τέτοιας νεράιδας, της Γιάννως, από όπου και το όνομα της πόλης των Γιαννίνων.
Το παραμύθι του Ηπειρώτη Χρήστου Χρηστοβασίλη, λογοτέχνη και δημοσιογράφου, τυχαία βρέθηκε στα χέρια μου, το διαβάσαμε με την θεατρική μου ομάδα και αποφασίσαμε να το ανεβάσουμε. Η Άννα Αφεντουλίδου, φιλόλογος και κριτικός λογοτεχνίας, έκανε τη διασκευή και έβγαλε τους ρόλους.


Είναι ένα παραμύθι για παιδιά;

Όπως λέει και ο Χρηστοβασίλης είναι μια παλιά ιστορία σε καινούργιο παραμύθι. Παραμύθι με πολλά κωμικά στοιχεία, ένα παραμύθι για μεγάλα παιδιά.


Ένα σκληρό παραμύθι όμως.
Γι’ αυτό το τονίζω: Για μεγάλους και μεγάλα παιδιά από γυμνάσιο και πάνω. Είναι σκληρό γιατί και η ζωή στην Ήπειρο σκληρή ήταν, και έπρεπε να συνηθίζουν οι άνθρωποι, καθώς και τα μικρά παιδιά, που άκουγαν αυτά τα παραμύθια, για να μπορέσουν να αντέξουν τη σκληρότητα της ζωής και του τόπου, όπως η Ήπειρος. Και ήταν ένας τρόπος εκπαίδευσης για τα παιδιά.


Παρά την σκληρότητα, είναι το τέλος όπως σε όλα τα παραμύθια;
Αίσιο για τη νεράιδα που γυρίζει στη φύση και στις αδερφές της. Αλλά ο γιός της επιμένει να βρει τον αμάραντο, της λησμονιάς το βοτάνι, να το πιεί η μητέρα του για να ξεχάσει τη φύση της και να γυρίσει κοντά του. Εξάλλου είναι και θέμα του κοινού το πώς θα δεχτεί το τέλος, είναι ανοιχτό...


Κυρία Σακκά, ενώ υπάρχουν και αντρικοί ρόλοι τους ερμηνεύουν γυναίκες...
Αυτή τη στιγμή η ομάδα αποτελείται από γυναίκες μόνο. Κι έτσι προσαρμόζεις το κείμενο με τους ανθρώπους που έχεις. Επειδή μιλάμε για νεράιδες ήταν ένα καθαρά γυναικείο θέμα. Και επειδή δουλεύουμε τη μεταμόρφωση πάνω στη σκηνή ήταν καλύτερα για μας που είναι μόνο γυναίκες και περνάνε από τον ένα ρόλο στον άλλον, κάτι πολύ δύσκολο βέβαια, και είμαι πολύ χαρούμενη που τα καταφέρνουν χωρίς να επηρεάζεται η υπόθεση!


Και... οι Νεράιδες σας και τα Ξωτικά σας;
Α! Τα κορίτσια μου! Θέλω να μιλήσω για τα κορίτσια μου. Μαριάννα Καβαδία, Λίλη Κουτσοτόλη, Βιβή Μπάρκα, Ιωάννα Μπόμπορη, Αλεξάνδρα Νίκα, Γεωργία Παπαδιώτη, Χριστίνα Σκλημπούνη. Αυτά τα κορίτσια θέλω να ευχαριστήσω που περάσαμε μαζί πολύ όμορφα και δημιουργικά και το αποτέλεσμα εσείς θα το κρίνετε. Μαζί τους και η Αθανασία Γιάγκου, που δούλεψε μέχρι την τελευταία στιγμή και τελικά δεν πήρε μέρος στην παράσταση για προσωπικούς λόγους.


Το Θεατρικό Εργαστήρι Πρέβεζας


Η ομάδα σας αποτελείται πάντα από τα ίδια πρόσωπα;
Από την αρχή, είκοσι χρόνια τώρα, είμαστε η Βιβή Μπάρκα, η Γεωργία Παπαδιώτη, ο Αλέκος Τσανέλης, κι εγώ. Υπάρχουν άτομα που, λόγω συνθηκών, φεύγουν και ξανάρχονται, και ανανεώνεται με καινούργια ο θίασος.


Πότε ήταν η αρχή; Πότε ιδρύθηκε το Θεατρικό Εργαστήρι Πρέβεζας;
Κλείνουμε είκοσι χρόνια λειτουργίας από το 1998 που συστάθηκε το Εργαστήρι. Έχει παρουσιάσει έντεκα παραστάσεις. Έχει κερδίσει βραβείο σκηνοθεσίας και πρωτότυπης μουσικής για τον «Ματωμένο Γάμο» του Λόρκα. Έχει δημιουργήσει δυο θεατρικούς χώρους, στηριζόμενο σε δικούς του οικονομικούς πόρους. Από τον Ιούλιο του 2008, είναι εγκαταστημένο στο κάστρο του Αγίου Ανδρέα, όπου έχει διαμορφώσει θέατρο 95 θέσεων.
Έχει φιλοξενήσει περίπου εξήντα παραγωγές και εκδηλώσεις. Συνεργάστηκε με φορείς της Πρέβεζας και άλλων πόλεων για πολιτιστικές εκδηλώσεις. Έχει διοργανώσει θεατρικά σεμινάρια για παιδιά και ενήλικες με πολλούς εισηγητές (Τάσο Δήμα, Σάββα Στρούμπο, Στέλιο Μάινα, Κάτια Γέρου, Όλια Λαζαρίδου, Περικλή Μουστάκη και άλλους). Έχει κάνει περιοδείες σε όλο το νομό της Πρέβεζας, στα Γιάννενα, στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις.
Το Θεατρικό Εργαστήρι Πρέβεζας είναι ενεργό κομμάτι της πόλης και ένα από τα σημεία αναφοράς της.


Χρηματοδοτείται από κάπου;
Υπήρξαν κάποιες χορηγίες πριν χρόνια. Αλλά βασικά τα έσοδα της κάθε παράστασης χρηματοδοτούν την επόμενη παραγωγή.


Πώς ξεκινήσατε να ασχολείστε με το θέατρο;

Ξεκίνησα με το χορό από μικρή, όχι με το θέατρο. Στη συνέχεια έκανα σεμινάρια με τον Θεόδωρο Τερζόπουλο για δυο δεκαπενθήμερα. Ήταν ο τρόπος και η μέθοδός του που δούλευε, και αυτό ήταν που ουσιαστικά κάτι έκανε μέσα μου. Δούλευε με το σώμα και την αναπνοή. Είχε και έχει μια δική του μέθοδο που είναι αναγνωρισμένη, τώρα πια, παγκόσμια.
Μετά από χρόνια κάποια παιδιά εδώ, στην Πρέβεζα, με κάλεσαν να σκηνοθετήσω ένα έργο. Στη συνέχεια δημιουργήσαμε το Θεατρικό Εργαστήρι. Κατά τη διάρκεια των είκοσι αυτών χρόνων παρακολούθησα πολλά σεμινάρια στην Αθήνα, στους Δελφούς, στις Σπέτσες• και δεν έπαψα να παρακολουθώ, καθώς και παραστάσεις στην Αθήνα• και να διαβάζω πάρα πολύ.

Εδώ και πέντε χρόνια είμαι μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών.


Πώς δουλεύετε ένα κείμενο;
Προσπαθώ να βγει υλικό από τις πρόβες, από τους ίδιους τους ηθοποιούς, αυτό είναι και το ζητούμενο. Δουλεύουμε πολύ το σώμα, τις αναπνοές, το βλέμμα και τον τρόπο εκφοράς του λόγου. Κάνουμε αυτοσχεδιασμούς με βάση πάντα το κείμενο, από εκεί βγαίνει το υλικό που εγώ ξεκαθαρίζω, και στήνεται η παράσταση.


Ποιά είναι τα επόμενα σχέδια του Εργαστηρίου σας;
Η παράσταση στα Γιάννενα στις είκοσι Μαΐου, στο θέατρο Έκφραση, θα είναι η τελευταία για φέτος και θα συνεχιστεί τον Οκτώβρη.

Το άμεσο σχέδιο είναι η απόφασή μου να ανέβω στη σκηνή, πρώτη φορά σε θέατρο, μεταξύ 21 Μαΐου και 3 Ιουνίου, στο Πρώτο Διαγωνιστικό Φεστιβάλ «Θεατρικό Αναλόγιο Από Κοινού 2018» με το έργο Μεταξία του Κώστα Λάκη.

Οι άλλοι συντελεστές της παράστασης;

Σύνθεση μουσικής από τον Άκη Ευθυμίου, μουσικοσυνθέτη και καθηγητή μουσικής από την Άρτα, έκανε την σύνθεση πάνω στο κείμενο.
Σκηνικά αντικείμενα και την ιδέα του μακιγιάζ από τον φίλο γραφίστα και ζωγράφο Κώστα Λάκη από την Αθήνα.
Φωτογραφίες ο Κωνσταντίνος Χατζής.
Κατασκευή σκηνικού ο Γιάννης Ατματζίδης.
Τεχνικός ήχου ο Θοδωρής Τόλης. Τεχνικός Φωτισμού η Χριστίνα Κολιού και ο Σπύρος Κατσίμης.
Ηλεκτρολόγος ο Γιάννης Φατούρος.
Σκηνοθεσία-επιμέλεια κίνησης-σχεδιασμός φωτισμού: Λίλη Σακκά.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου